روماتیسم وعفونت های مفصل
مایع مفصلی همان آب مفصل است. درون همه مفاصل بدن و در بین دو سطح مفصلی مایعی غلیظ، لزج و لغزنده وجود دارد که وظیفه اصلی آن لغزنده کردن سطوح مفصلی برای کمک به حرکت بهتر مفصل و همچنین تغذیه سلول های غضروف مفصلی است. پس درون همه مفاصل بدن بطور طبیعی مایعی وجود دارد ولی مقدار آن کم و اندک است. در بعضی بیماری ها و یا آسیب های وارد به مفصل ممکن است این مایع زیاد شود بطور مثال
- در بعضی انواع روماتیسم مایع مفصلی بیش از حد درون مفصل ترشح میشود.
- در عفونت های مفصلی مایع مفصل زیاد شده و ممکن است چرکی شود.
- در بعضی آسیب های منیسک زانو مایع مفصلی بیش از حد ترشح میشود.
- در شکستگی های درون مفصلی یا پارگی کپسول مفصلی، درون مفصل خونریزی میکند.
در این موارد ممکن است مقداری و یا همه مایع مفصلی از درون مفصل کشیده شود. در واقع در این وارد آب مفصل کشیده میشود. این کار ممکن است یک اقدام تشخیص یا درمانی باشد.
در روماتیسم یا عفونت مفصلی یکی از علل کشیدن مایع مفصلی بررسی آن به منظور کمک به تشخیص بهتر نوع بیماری است. در این موارد پزشک مایع مفصلی را به آزمایشگاه میفرستد. در آزمایشگاه این مایع از لحاظ مواد شیمیایی آن بخصوص میزان قند و پروتئین بررسی میشود. همچنین مشخص میشود که آیا میکروبی درون مایع مفصلی وجود دارد یا خیر. بطور طبیعی درون مایع مفصلی مقداری گلبول سفبد وجود دارد. بررسی تعداد و نوع این گلبول ها میتواند به تشخیص علت بیماری کمک کند.
در بعضی موارد کشیدن مایع مفصلی یک اقدام درمانی محسوب میشود
- در عفونت های مفصلی ماندن مایع مفصلی حاوی میکروب و چرک درون مفصل مضر است و باید هرچه زودتر خارج شود.
- خونریزی های شدید داخل مفصلی موجب درد میشود. خارج کردن این خون از درون مفصل هم درد بیمار را کاهش میدهد و هم از بروز عوارضی مانند چسبندگی های درون مفصلی جلوگیری میکند.
در صورتی که مایع مفصل یا آب مفصل به درستی و به توسط پزشک خارج شود ضرری برای بیمار ندارد. پزشک در حین کشیدن مایع مفصل دقت کافی را به عمل میاورد تا این کار در شرایط استریل انجام شده و میکروبی وارد مفصل نشود.
عملکرد عادی مایع بین مفصلی روانسازی بیولوژیکی، تامین اصطکاک و کم کردن سطح تماس غضروفی مفصل می باشد. یک نقص در این سیستم روانسازی ممکن است از تراکم فرسایش سطح غضروفی مفصل در شرایط ورم مفاصل بوجود آید.
مایع بین مفصلی در یک مفصل طبیعی بطور عادی نقش روانساز بیولوژیکی را مانند یک منبع بیوشیمیایی که به کمک آن ماده بین مفصلی و مسیر تنظیمی پروتئینی جاری می گردد بعهده دارد و شامل مولکولهایی است که وظیفه ایجاد اصطکاک کم و مشخصه فرسایشی کم سطح غضروفی مفصل را برعهده دارند.
در ورم مفاصل، تصادفات و صدمات ناشی از استفاده از مفاصل مصنوعی کاهش اصطکاک میان سطوح و فرسایش ناشی از بار گذاری عوامل بسیار تاثیر گذاری هستند. این کاهش در اصطکاک، وابسته به تغییرات رخ داده در ترکیب مایع بین مفصلی می باشد. تمامی مفاصل شامل غضروف، ساینویوم و مایع بین مفصلی می باشد.
مطالب مرتبط:
درمان زانو درد(چه عواملی باعث افزایش مایع مفصلی میشوند؟)