مگنتو تراپی

درمان استئوآرتریت

آرتروز شایعترین شکل آرتریت است، استئوآرتریت معمولا در افراد بالای ۵۰ سال  و در زنان نسبت به مردان شایع تر است.  اغلب به نام آرتریت سایش و پارگی، آرتروز رخ می دهد.علائم آرتروز تا حد زیادی متفاوت است از فردی به فرد دیگر فرق میکند و کلا  مفاصل آسیب میبیند

 

نشانه  

معمولاً علایم استئوآرتریت به تدریج پیشرفت می کند و با گذشت زمان تشدید می شود. نشانه ها و علایم استئوآرتریت عبارتند از:
•    درد:  مفصل شما ممکن است در حین حرکت یا پس از آن آسیب ببیند.
•    تندرنس (Tenderness)( تندرنس به معنای ایجاد درد در نقطه ای از بدن بدنبال فشار دادن آن نقطه است) : وقتی شما فشار اندکی به مفاصلتان وارد می کنید ممکن است احساس درد داشته باشید.
•    خشکی و سفتی مفاصل : ممکن است زمان صبح هنگام بیدار شدن از خواب یا بعد از مدتی تحرک نداشتن، خشکی و سفتی قابل ملاحظه ای در مفاصل خود احساس کنید.
•    نداشتن انعطاف در مفاصل: شما ممکن است نتوانید مفاصل خود را به اندازه دامنه حرکتی آنها، حرکت دهید.
•    احساس ساییدگی : وقتی از مفاصل خود استفاده می کنید ممکن است احساس کنید مفصل یا استخوان هایتان سایش پیدا می کند یا صدای ساییدگی را بشنوید ( صدای قرچ قروچ حین حرکت دادن مفاصل ).
•    خارهای استخوانی ( برجستگی های استخوانی ): این برجستگی های خارج شده از استخوان که مانند توده های سفت احساس می شوند ممکن است در اطراف مفاصلی که آسیب دیده اند تشکیل شوند.

علت آرتروز

استئوآرتریت زمانی اتفاق می افتد که غضروفی که انتهای استخوان ها را در مفاصل شما پوشش می دهد با گذشت زمان تخریب گردد. غضروف یک بافت محکم و لغزنده است که باعث حرکت تقریباً بدون اصطکاک مفصل میشود. در استئوآرتریت، سطح صاف و نرم غضروف، زبر و خشن می شود. در نهایت، اگر غضروف کاملاً ساییده شود شما ممکن است در زمان حرکت دادن مفاصل احساس سایش استخوان بر روی استخوان دیگر را داشته باشید.

 

عوارض آرتروز

استئوآرتریت یک بیماری دژنراتیو( تحلیل برنده) است که با گذشت زمان تشدید می شود. درد و خشکی مفصل ممکن است تا حدی تشدید شود که حتی انجام فعالیت های روزمره برای بیمار مشکل باشد. برخی افراد حتی قادر به کار کردن نیز نیستند. اگر درد مفصلی تا این حد شدید باشد پزشکان ممکن است عمل جراحی تعویض مفصل را پیشنهاد کنند.

آمادگی برای ویزیت پزشک

شما ممکن است در ابتدا نگرانی ها و مشکلات خود را در زمان ملاقات با پزشک خانوادگی خود مطرح کنید. سپس پزشکتان ممکن است شما را به یک پزشک متخصص بیماری های مفصلی (روماتولوژیست) یا متخصص جراحی ارتوپدی ارجاع دهد.
شما چه اقداماتی می توانید انجام دهید
می توانید لیستی تهیه کنید که شامل موارد زیر باشد:
•    توضیح کامل در مورد علایمی که دارید.
•    اطلاعات در مورد مشکلات پزشکی و بیماری هایی که دارید.
•    اطلاعات در مورد مشکلات پزشکی و بیماری هایی که والدین یا خواهر و برادرهایتان دارند.
•    تمام داروها و مکمل های غذایی که مصرف می کنید.
•    پرسش هایی که تمایل دارید از پزشکتان سوال کنید.
چه انتظاراتی می توانید از پزشک خود داشته باشید

پزشک شما ممکن است برخی از سؤالات زیر را از شما بپرسد:

•    درد مفصلتان از چه زمانی شروع شده است؟
•    آیا دردتان ادامه دار است یا شروع می شود و بعد از مدتی بهبود می یابد؟
•    آیا فعالیت های خاصی باعث بهبودی یا تشدید دردتان می شود؟
•    آیا تاکنون به این مفصل شما ضربه یا آسیبی وارد شده است؟

 درمان آرتروز

•    فیزیوتراپی: یک فیزیوتراپیست می تواند با شما کار کند تا فعالیت های ورزشی مختص خودتان را اجرا کنید تا عضلات اطراف مفاصل شما تقویت شود، دامنه حرکت در مفصلتان افزایش یابد و دردتان کاهش پیدا کند.
•    کاردرمانی: یک کاردرمان می تواند به شما کمک کند تا با راههایی آشنا شوید که در طول روز بتوانید فعالیت های روزمره و حتی شغل خود را انجام دهید بدون اینکه استرس اضافی به مفصل دردناک شما وارد شود. به عنوان مثال، اگر شما مبتلا به استئوآرتریت مفصل انگشت هستید، استفاده از یک مسواک با دسته بلند می تواند به شما کمک کند تا راحت تر دندان های خود را مسواک کنید یا اگر استئوآرتریت مفصل زانو دارید یک صندلی یا چهارپایه در حمام می تواند زانودرد ناشی از سرپا ایستادن شما را کمتر کند.
•    استفاده از تجهیزات پزشکی: سعی کنید از تجهیزات پزشکی مانند مچ بند، زانوبند، کفی برای کفش و سایر تجهیزات پزشکی استفاده کنید تا به کاهش دردتان کمک کند. این تجهیزات به حرکت راحتتر مفاصل شما کمک کرده و از مفاصلتان محافظت می کنند تا فشار زیادی به مفاصل شما وارد نشود.
•    کلاس ها و دوره های درد مزمن: بنیاد آرتریت و برخی از مراکز پزشکی برای بیماران مبتلا به استئوآرتریت و درد مزمن کلاس هایی دارند. در مورد این کلاس ها در منطقه خود از پزشکتان سؤال کنید. در این کلاس ها مهارت هایی آموزش داده می شود که به شما کمک می کند تا درد ناشی از استئوآرتریت را تحمل و مدیریت کنید. همچنین در این کلاس ها شما افراد دیگر مبتلا به استئوآرتریت را ملاقات می کنید و از توصیه ها و نکته های آنها برای کاهش و مقابله با دردتان استفاده می کنید تا درد مفلصتان کم شده و با این درد سازگاری پیدا کرده و کنار بیایید.
جراحی و سایر روش های درمانی
اگر درمان های معمول برای شما مفید واقع نشد می توانید از روش های درمانی زیر استفاده کنید:
•    تزریق های کورتیزون: تزریق داروهای کورتیکواستروئید می تواند درد مفاصل شما را تسکین دهد. در این روش پزشکتان برخی نقاط اطراف مفصلتان را بی حس می کند سپس سوزن را در داخل مفصل وارد می کند و دارو را تزریق می کند. در سال تعداد تزریق های کورتیزون که شما می توانید انجام دهید اندک است زیرا این دارو به مرور زمان می تواند آسیب وارد شده به مفصل را بیشتر کند.
•    تزریق های لوبریکانت : تزریق های مشتقات هیالورونیک اسید(  Hyalgan،  Synvisc) با فراهم کردن برخی زیرسازی ها در زانوی شما برای کاهش درد توصیه می شوند. این مواد مشابه ترکیبی هستند که به طور طبیعی در مایع مفصلی شما وجود دارد.
•    تصحیح امتداد استخوان ها : طی این روش جراحی که استئوتومی نامیده می شود؛ از طریق جراحی استخوان های قسمت بالا و پایین مفصل زانو برش داده شده و شکسته می شود تا این استخوان به طور مناسب در امتداد استخوان ران قرار گیرد. استئوتومی می تواند تحمل وزن بدن را از روی بخش های فرسوده زانوی شما بردارد و در کاهش درد زانو مؤثر باشد.
•    تعویض مفصل: در عمل جراحی تعویض مفصل (آرتروپلاستی)، جراح شما سطح مفصل آسیب دیده شما را خارج می کند و آن را با یک وسیله پلاستیکی یا فلزی به نام پروتز تعویض می کند. عمل جراحی تعویض مفصل در مفاصل زانو و لگن بیشتر انجام می گیرد. خطرات ناشی از جراحی شامل ایجاد عفونت ها و لخته های خونی می باشد. مفاصل مصنوعی می توانند ساییدگی پیدا کنند یا شل شوند  و در نهایت ممکن است نیاز باشد که آنها نیز تعویض شوند.

تغییرات شیوه زندگی و درمان های خانگی نیز می توانند به کاهش علایم استئوآرتریت کمک کنند. شما می توانید به توصیه های زیر در این مورد عمل کنید:
•    استراحت : اگر در یکی از مفاصل خود احساس درد یا التهاب می کنید، ۱۲ تا ۱۴ ساعت به آن استراحت دهید. سعی کنید فعالیت هایی را انجام دهید که برای انجام آنها نیاز به استفاده مکرر از مفصلتان نداشته باشید.
•    ورزش : ورزش می تواند تحمل و استقامت شما را افزایش دهد و باعث تقویت عضلات اطراف مفاصل شما گردد و این باعث افزایش استحکام مفصل شما می شود. ورزش های سبک مانند پیاده روی، دوچرخه سواری یا شنا انجام دهید. اگر در مفصل جدیدی احساس درد کردید ورزش کردن را متوقف کنید. شروع درد جدید در مفاصل که چندین ساعت طول بکشد احتمالاً به این معنی است که شما در انجام ورزش زیاده روی کرده اید.
•    کاهش وزن : داشتن اضافه وزن یا چاقی استرس وارد شده به مفصل های تحمل کننده وزن بدن شما مانند زانو و لگن را افزایش می دهد. حتی کاهش وزن اندک نیز می تواند باعث کاهش فشار بر مفصل و کاهش دردتان شود. با پزشک خود در مورد راه های درست و سالم کاهش وزن صحبت کنید. برخی افراد برای کاهش وزن، رژیم غذایی خود را تغییر می دهند و فعالیت بدنی انجام می دهند.
•    برای کنترل درد خود از گرما و سرما استفاده کنید: گرما و سرما هردو می توانند برای تسکین درد مفاصل شما مفید باشند. همچنین گرما می تواند سفتی و خشکی مفاصل را کاهش دهد و سرما می تواند درد و اسپاسم های عضلانی را کم کند.
•    از کرم های ضد درد که نیاز به نسخه پزشک ندارند استفاده کنید:  کرم ها و ژل های موجود در داروخانه ها میتوانند در کاهش سریع درد ناشی از استئوآرتریت نقش داشته باشند. برخی از کرم ها با ایجاد احساس گرما یا سرما در ناحیه دردناک باعث کاهش درد می شوند. برخی دیگر از کرم ها حاوی دارو هستند مانند ترکیبات مشابه آسپرین که از طریق پوست جذب می شود. اثر کرم های ضد درد در مفاصلی که نزدیک تر به سطح پوست هستند مانند مفصل زانوها و انگشتان بیشتر است.
•    استفاده از وسایل کمکی : وسایل کمکی می توانند به شما کمک کنند تا بدون اینکه استرسی به مفصل دردناک خود وارد کنید راحت راه بروید و جابجا شده یا تغییر جهت دهید. یک عصا می تواند در حین پیاده روی تحمیل وزن به زانو یا لگن شما را از بین ببرد. شما باید عصا را در دست مخالف با پایی که آسیب دیده است نگه دارید. اگر شما در انگشتان خود استئوآرتریت دارید، استفاده از ابزاری برای گرفتن و برداشتن وسایل می تواند به شما کمک کند تا در آشپزخانه راحت تر کار کنید. پزشک یا متخصص کاردرمانی شما می توانند در مورد اینکه کدام وسایل کمکی برایتان مفید باشد، اطلاعاتی در اختیارتان قرار دهند. کاتالوگ ها و فروشگاه های عرضه کننده تجهیزات پزشکی نیز می توانند در این زمینه کمک کننده باشند.

پیشگیری آرتروز

استفاده از داروها و سایر روش های درمانی در کنترل درد و بیماری بسیار موثر هستند اما بخش مهم دیگر برای درمان این بیماری، نگاه کلی شما به زندگی می باشد. معمولاً توانایی شما در کنار آمدن با بیماری با وجود درد و ناتوانی ناشی ار استئوآرتریت، تعیین می کند که استئوآرتریت تا چه حدی بر زندگی روزمره شما اثرگذار بوده است. اگر احساس ناامیدی می کنید با پزشک خود صحبت کنید. او می تواند به شما کمک کند تا با بیماری خود کنار بیایید یا شما را به فردی ارجاع می دهد تا بتواند به شما کمک کند.

نوشته های مرتبط :

درمان و عوامل ایجاد زانو درد

درمانهای موثر برای درد آرتروز زانو/علل آرتروز

درمان زانودرد

درمان درد زانو با آب درمانی

درمان جراحی آرتروز

مهم‌ترین نکته برای بیماران مبتلا به آرتروز به ‌کارگیری روش‌هایی است که باعث کاهش درد و ناراحتی‌شان شود.مثل تمام بیماری ‌های دیگر داشتن یک رژیم غذایی مناسب و سالم مفید خواهد بود.

بیمار باید به حد کافی مواد مورد نیاز بدن خود را از طریق غذا تامین کند چون اگر تغذیه نامناسب باشد بدن هم ضعیف می‌شود و به تبع آن مقابله با بیماری دشوارتر می‌شود.

اگر پزشک برای شما داروی ضد درد تجویز کرده حتما سر وقت آن‌ را بخورید چون اگر درد شروع شود و بعد شما تازه مسکن مصرف کنید درد دیرتر و سخت‌تر کنترل می‌شود اما مصرف مرتب و طبق دستور پزشک باعث می‌شود شدت حملات درد کاهش یابد.

سعی کنید از مفصل بیمار خود کمتر کار بکشید. مثلا اگر مفاصل انگشتان یک خانم مشکل دارد بهتر است از کیفی استفاده کند که روی شانه می‌افتد نه کیفی که باید با انگشتان دائما در دست گرفته شود.

اگر دست شما مشکل دارد سعی کنید برای برداشتن اجسام از دست سالم خود بیشتر استفاده کنید تا فشار کمتری روی مفصل دردناک وارد شود.

بیمارانی که در مفصل زانو یا ران دچار مشکل هستند بهتر است در صورت صلاح دید پزشک از عصا موقع راه ‌رفتن استفاده کنند.

سعی کنید بدنتان در هنگام راه رفتن یا نشستن،در وضعیت صحیحی قرار داشته باشد.

آب درمانی،هم به‌عنوان ورزش و هم به‌عنوان عاملی جهت تصحیح وضعیت ایستادن و راه رفتن می‌تواند به شما کمک کند.پزشکتان شما را درباره وضعیت صحیح و غلط قرارگیری بدن راهنمایی خواهد کرد.

روش درمان جراحی آرتروز

این روش‌ها از پاکسازی فضای مفصلی تا تعویض کامل مفصل متفاوت هستند و جراح بر حسب شدت بیماری از یکی از این روش‌ها استفاده می‌کند. بیماران توجه داشته باشند که جراحی زمانی توصیه می‌شود که درمان‌های دیگری که به تعدادی از آنها اشاره شد مؤثر واقع نشده باشند و بیمار قادر به انجام فعالیت‌های عادی روزمره خود نباشد.

مطالب مرتبط:

جلوگیری از درد زانو

پی آر پی PRP برای درمان آرتروز زانو

درمان وعلل آرتروز گردن

درد زانو و درمان آن با زالو درمانی

درمان آرتروز ستون فقرات

 

منبع: سیمرغ

درمان دردهای آرتروز با ورزش در آب

در گذشته تصور می شد که ورزش کردن برای افراد مبتلا به آرتروز زیان بخش است و برخی نیز عقیده داشتند که ورزش یکی از عوامل بروز این بیماری می باشد. اما بررسیها و تجربیات سالهای اخیر این مسئله را به اثبات رساند که چنانچه ورزش با نظر پزشک انجام شود در کم کردن یا از بین بردن درد تأثیر دارد و تحرک و نرمی بدن بیماران را افزایش می دهد. به همین جهت در بعضی از کشورها برنامه های ورزشی خاصی چه در داخل و چه در خارج آب برای بیماران توصیه شده است.

حتی افراد معلولی که از صندلی چرخدار استفاده می کنند نیز برخی از آنها را انجام می دهند.

حرکات ورزشی در استخری که آب آن نسبتاً گرم باشد یک نوع از این ورزشهاست. چون وزن بدن در آب کاهش می یابد به همین خاطر بیماران راحت تر حرکات بدنی را در آب انجام می دهند. حتی آنهایی که در خشکی قادر به ورزش کردن نیستند در آب به آسانی حرکات لازم را انجام می دهند و از آن لذت می برند.

معمولاً این نوع ورزش در استخرهای کم عمق صورت می گیرد تا برای کسانی که شنا نمی دانند مشکلی وجود نداشته باشد. بسیاری از افرادی که در آب ورزش می کنند آمادگی بدنی خود را افزایش داده از دردهای ناشی از آرتروز کمتر رنج می برند. آنها حتی می توانند کارهای روزانه راتا حدی انجام دهند که به کمک دیگران کمتر احتیاج پیدا کنند.

مطالب مرتبط

درمان آرتروز با طب سوزنی

آرتروز زانو

منبع: بچه شمرون

درمان آرتروز با طب سوزنی

آرتروز

سیر بیماری آرتروز مـراحل متعددی دارد، در اولین مرحله غضروف حالت الاستیک خود را از دست می دهد و به راحتی بر اثر گذشت زمان و یا ضربه تخریب می‌شود. تخریب غضروف باعث تغییرات استخوان زیرین می شود سپس استخوان ضخیم می شود و ممکن است کیست ها در زیر غضروف به وجود بیایند. استخوان سـازی جـدیـد به شکل خارها یا استئوفیت ها در لبه های استخوان مفصل توسعه مـی‌یـابنـد. قطعـاتـی از غضـروف یـا استخـوان کنده شده در فضای بین مفصلی رها مـی‌شـونـد و شنـاور مـی مـانند. مایع درون مفصل دچار التهاب می شود و تخریب غضروف باعث رها سازی سیتوکین ها و آنزیم ها می شود که این خود باعث تخریب بیشتر غضروف می شود. در نهایت تغییرات غضروف و استخوان در مفصل منتهی به درد، سفتی و محدودیت حرکتی می شود.

 

درمان آرتروز با طب سوزنی

قرن های متمادیست که درمان آرتروز پا و درد مفاصل توسط طب سوزنی، رواج داشته است. طب سوزنی برای بسیاری از مبتلایان به عنوان جایگزین یا مکمل درمان های مدرن آرتروز استفاده می شود. طب سوزنی تنها برای درد مفاصل کاربرد درمانی ندارد، بلکه در مفاصل تحریک شده و ملتهب، می تواند منتج به تسکین درد قابل توجهی شود. بنابر این، باید دانست عملکرد طب سوزنی در این زمینه چگونه است.

پیش بینی میزان بهبود طی هر جلسه غیر ممکن است. برای یافتن میزان تسکین درد، تنها راه، انجام درمان است و اینکه ببینید بعد از آن چه اتفاقی برای مفاصلتان خواهد افتاد. نخستین جلسه ی طب سوزنی، ممکن است تا یک ساعت نیز طول بکشد ! جلسات بعدی معمولا کوتاه تر خواهد بود. هر جلسه، بین ۲ تا ۲۰ سوزن نازک داخل پوست شده و چندین دقیقه به همان وضع، باقی خواهد ماند. ماندن سوزن در بدن، خوشایند نخواهد بود، اما اکثر افراد، تنها، هنگام داخل شدن سوزن به بدن، احساس گزش خفیفی می کنند و غیر از آن، اظهار درد دیگری ندارند. احتمالا ، متخصص طب سوزنی با چرخاندن سریع سوزن ها، طی جلسه ی درمانی، نقاط مربوطه را تحریک خواهد کرد.

 بیماری های ماهیچه ای اسکلتی و پوستی، طب سوزنی می‌تواند علاوه بر درمان معمولی، کمکی مناسب، به بیماران آرتروز باشد. برخی تحقیقات امید بخش اخیر نشان می دهند که طب سوزنی درد آرتروز را در زانو کاهش می‌دهد. با این حال تحقیقات بیشتری برای اثبات اثر آن بر آرتروزلازم است.

مطالب مرتبط:

درمان آرتروز گردن‌

درمان آرتروز زانو با طب سوزنی

درمان جدید آرتروز زانو به روش سلول درمانی(PRP)

درمان آرتروز ستون فقرات

درمان آرتروز زانو و جراحی زانو

 

 

منبع:  پارس دکتر   دکتر عبدلی   مجله پزشکی مادر

علل ودرمان آرتروز

استئوآتریت که در عامه آرتروز به آن گفته می‌شود، شایعترین بیماری مفصل در انسان است و بیانگر نارسایی مفاصل است و آرتروز زانو علت عمده ناتوانی مزمن در میان افراد مسن می‌باشد.

علت آرتروز

ویژگی اصلی پاتولوژی آرتروز از بین رفتن پیشرونده غضروف مفصلی است. با وجود این آرتروز تنها بیماری بافت غضروفی نیست بلکه بیماری یک عضو (مفصل) است که درآن همه بافتها شامل استخوان زیر غضروف ، منیسک ، رباطها و قسمت عصبی- عضلانی و غضروف گرفتار می‌شوند.

علایم آرتروز

استئوآرتریت غالبا به صورت دردی عمقی در مفصل مبتلا توصیف می‌شود که این درد با کارکرد مفصل تشدید می‌یابد و با استراحت برطرف می‌شود، اما با پیشرفت بیماری ممکن است درد دائمی باشد. سفتی و خشکی مفصل مبتلا در هنگام بیدار شدن از خواب یا بعد از مدتی دوره بی‌فعالیتی و بی‌تحرکی ممکن است بارز باشد. اما پس از تقریبا 30 دقیقه تسکین پیدا می‌کند. بیمار ممکن است برای حرکت مفاصل خود با مشکل مواجه شود و قادر نباشد آنها را خم و راست کند.

 

تشخیص آرتروز

تشخیص آرتروز معمولا بر اساس ویژگیهای بالینی (علایم) و رادیوگرافی (عکس) صورت می‌گیرد در مراحل اولیه ، رادیوگرافی ممکن است طبیعی باشد، اما با از بین رفتن غضروف مفصل ، تنگ شدگی فضای مفصل و سایر تغییرات آشکار می‌گردد.

پیشگیری آرتروز

• از خوردن غذاهای چرب پرهیز کنید و به جای آن مصرف فراوان میوه و سبزی را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
• از اضطراب و استرس دوری کنید.

 

• هنگام کار با کامپیوتر سعی کنید گردن خود را راست نگهداشته و شانه را عقب بدهید. قوز کردن هنگام کار طولانی با کامپیوتر سبب دردهای گردن و شانه ها می شود. کاملا پشت خود را به صندلی بچسبانید. همچنین ارتفاع صندلی خود را طوری تنظیم کنید که کف پاها روی زمین قرار داشته و زانوی شما در زاویه ۹۰ درجه قرار داشته باشد. Keybآرتروزrd و Mouse باید پایینتر از آرنج و نزدیک دستان شما قرار داشته باشد.

درمان آرتروز

درمان آرتروز در جهت کاهش درد ، حفظ تحرک و به حداقل رساندن ناتوانی بیمار صورت می‌گیرد.

اقدامات غیر دارویی

• کاهش بار مفصل: آرتروز ممکن است به علت وضعیت نادرست بدن بوجود آمده یا تشدید یابد. اصلاح وضعیت غلط بدن و تصحیح انحنای بیش از حد کمر (لوردوز) ، ممکن است مفید باشد. باید از تحمیل بار اضافی به مفصل مبتلا ، خودداری شود. بیماران مبتلا به آرتروز زانو یا مفصل ران ، باید از ایستادن طولانی ، زانو زدن و چمباتمه زدن خودداری کنند

. بیماران چاق باید وزن خود را کاهش دهند. استفاده از کف گوه‌ای در بعضی انواع آرتروز زانو ممکن است درد را کاهش دهد. رعایت دوره‌هایی از استراحت در طول روز ممکن است مفید باشد. اما بی‌حرکت کردن کامل مفصل دردناک لازم نیست. در بیماران مبتلا به آرتروز یک طرفه مفصل ران یا زانو گرفتن عصا در دست طرف مقابل و در بیماری دو طرفه استفاده از چوب زیر بغل (یا Walker) کمک کننده است.

 

• فیزیوتراپی و ورزش:

گرم کردن مفصل ممکن است درد و سفتی را کاهش دهد. در بیماران باید برنامه ورزشی در جهت حفظ دامنه حرکت مفصل ، تقویت عضلات دور مفصل و بهبود وضعیت فیزیکی باید طراحی گردد. استفاده نادرست از مفصل مبتلا به علت ترس از ایجاد درد منجر به آتروفی (از بین رفتن و تحلیل) عضله می‌شود. چون عضلات اطراف مفصل نقش مهمی در حفاظت از غضروف مفصلی در برابر استرس فیزیکی دارند، تقویت آنها حائز اهمیت است.

در افراد مبتلا به آرتروز زانو ، تقویت عضلات دور مفصل در عرض چند هفته ، ممکن است به اندازه داروهای مسکن منجر به کاهش درد شود. ناتوانی در افراد مبتلا به آرتروز زانو با ضعف عضله چهار سر ران ارتباط خیلی زیادی دارد و افراد فعال درد خیلی کمتری نسبت به افراد بازنشسته دارند.

درمان دارویی آرتروز

امروزه درمان آرتروز جنبه تسکینی دارد و داروها سبب پیشگیری یا به تاخیر افتادن تخریب غضروف و ... نمی‌شود. برای درمان درد آرتروز ، عوامل دارویی باید به عنوان روشی کمکی برای اقدامات غیر دارویی مورد استفاده قرار گیرند.

• داروهایی مانند استامینوفن ، ایبوپروفن و ناپروکسن و سایر NSAIDها برای کاهش التهاب و کاهش درد استفاده می‌شوند. البته داروهای مسکن به علت خطر خونریزی معده باید با احتیاط مصرف شوند. استفاده از این داروها همراه یک ماده محافظ معده مانند امپرازول و همچنین مصرف وسط غذا می‌تواند خطر این عوارض را کم کند.

 

• تزریق کورتون داخل مفصلی می‌تواند سبب تسکین درد به مدت چند هفته شود (در موارد درد حاد شدید). ولی نباید در فواصل کمتر از 6-4 ماه یک بار تکرار شود.

جراحی ارتوپدی

جراحی جایگزین مفصل در آن دسته از بیماران که مبتلا به آرتروز پیشرفته هستند و درمان دارویی فراگیر با شکست مواجه شده است، انجام می شود. همچنین جراحیهای ساده‌تر در بعضی بیماران می‌تواند سبب تسکین درد شود.

مطالب مرتبط:

 درمان جدید آرتروز زانو به روش سلول درمانی(PRP)

درمان آرتروز ستون فقرات

علت آرتروز گردن

درمان وعلل آرتروز گردن

جدیدترین روش‌ درمان آرتروز، دیسک و کمر درد

کیست پشت زانو

آرتروز چیست و چگونه درمان می شود؟

درمانهای موثر برای درد آرتروز زانو/علل آرتروز

 

 

 

 

 

شیوه جدیدی در درمان آرتروز

محققان دانشگاه ویسکونسین در پژوهش جدید خود نشان داده‌اند که تزریق یک محلول قندی به زانو می‌تواند شیوه جدیدی در درمان آرتروز باشد.

 این پژوهش نشان داده که ترکیب قند و آب می‌تواند درد و سفتی را با تحریک سازوکار طبیعی ترمیم طبیعی بدن کاهش دهد.


این محلول شیرین به‌عنوان یک محرک خفیف درون مفصل عمل کرده و عفونت سطح پائین را بوجود می‌آورد. این عفونت برای ایجاد هرگونه آسیب شدید کافی نیست اما برای تحریک آزادسازی سلول‌ها جهت کمک به ترمیم آسیب ایجاد شده توسط بیماری تاثیرگذار است.


پزشکان از محلولی شامل آب و 10 تا 25 درصد دکستروز که نوعی قند بوده، استفاده می‌کنند. کاربرد دکستروز بدان جهت بوده که ارزان، در دسترس و ایمن است و تنها یک التهاب خفیف درون مفصل زانو ایجاد می‌کند.


تصور می‌شود که این درمان موسوم به درمان تکثیر با تحریک آزادسازی فیبروبلاستها که مسئول ساخت و حفظ بافتهای همبند مانند رباط‌ها هستند، کار می‌کند.


فیبروبلاستها رباط‌های آسیب دیده درون زانو را ترمیم کرده و با ثابت‌تر کردن آن، ناراحتی را تسکین می‌دهد.


این درمان همچنین برای بیماری‌های دیگر مانند کمردرد مزمن و آرنج تنیس‌بازان مورد آزمایش قرار گرفته است.

مطالب مرتبط:

درمانهای موثر برای درد آرتروز زانو/علل آرتروز

درد زانو و درمان آن با زالو درمانی

شش ورزش ضد آرتروز

درمان جدید آرتروز زانو به روش سلول درمانی(PRP)

آرتروز زانو

مشاهده فیلم آموزشی ورزش مناسب کمردرد و دیسک کمر

 علل و درمان درد مفصل آرنج

منبع:ایران مردم

اصول پیشگیری از آرتریت و التهاب مفاصل

فیزیو تراپی آرمان با بهره گبری از

-           تخصص ودانش روز فیزیوتراپی در دنیا

-          تعهد و تلاش وافر

-          مهارت و توانمندی

-          وتجهیزات پیشرفته

 

سابقه درخشانی در بهبود بیماریهای مفاصل  دارد.

مشورت با تراپیست های مرکز همه روزه از 8 صبح تا 8 شب ، رایگان می باشد

پیش زمینه 
آرتريت" يا التهاب و درد مفاصل بدن بخش طبيعي فرآيند پيري است كه با بالا رفتن سن بروز مي‌كند. درباره اين بيماري و راه‌هاي مقابله با درد مفاصل، سايت پزشكي سلامت وب ام دي "‪ "WebMD‬توصيه های كارشناسان را عنوان كرده است كه با عمل به آنها مي‌توانيد از موهبت سلامتي بهره مند شده و در سنين بالا نيز از زندگي لذت ببريد. البته بعد از ‪ ۵۵‬سالگي ميزان بروز آرتريت در خانم‌ها بيشتراز آقايان است. "درد" شايع‌ترين علامت آرتريت است كه در همه مبتلايان ديده مي‌شود. با وجود اين قرار نيست با ابتلا به اين بيماري تمام زندگي تان را وقف آن كرده و آنقدر درگير آن شويد كه از كار و فعاليت باز بمانيد. توصیه های اصلی به شرح زیر است.
* قبل از هر اقدامي، نخست وزنتان را كم كنيد
اگر اضافه وزن داشته و چاق هستيد فشار بيشتري به مفصل هايتان وارد مي‌شود. با كاهش وزن، خطر صدمه بيشتر به مفصل از بين مي‌رود و ميزان حركت شما بيشتر مي‌شود. 

* رژيم غذايي داشته باشيد 
اگر قرار است وزن كم كنيد، بايد با پزشك و يا متخصص تغذيه مشورت كنيد و به صورت جدي پيگير آن باشيد. 
مصرف آنتي اكسيدان و كلسيم، استخوان‌هايتان را تقويت مي‌كند. مصرف ويتامين ‪ ۴۰۰) D‬واحد در روز) و كلسيم (‪ ۱۰۰۰‬تا ‪ ۱۲۰۰‬ميلي‌گرم در روز) ضروري است. 
ويتامين‌هاي ‪ E‬و ‪ C‬هم در حفاظت از استخوان‌ها موثرند. 

* فعال بمانيد و ورزش كنيد 
"ورزش" بهترين درمان آرتريت است و به كاهش وزن كمك مي‌كند، انعطاف- پذيري بدن را افزايش مي‌دهد، از درد مي‌كاهد، قلب را تقويت مي‌كند و جريان خونتان افزايش پيدا مي‌كند. پياده‌روي، شنا و ورزش‌هاي ايروبيك آبي، بسيار توصيه مي‌شود چون انجام آن براي مفاصل راحت است. اگر در ابتدا ورزش دردناك است صبر داشته باشيد چون با گذر زمان درد كمتر مي‌شود، البته قبل از انجام هر نوع ورزش با پزشك معالجتان مشورت كنيد. 
در حالي كه ورزش براي التهاب مفاصل نقش كمك‌كننده دارد، ورزش بيش از حد نيز موجب افزايش درد مي‌شود. 
در مواقعي كه نياز به استراحت داريد بهتر است سرعت ورزشتان را كم كنيد يا حتي آن را متوقف كنيد. 
وقتي آرتريت داريد عضلات شما ضعيف مي‌شود، همين مساله دردتان را تشديد مي‌كند با انجام ورزش‌هايي براي تقويت عضلات، درد تسكين يافته و پايداري مفاصل بيشتر مي‌شود، بنابراين خطر افتادن كمتر مي‌شود. 
بعضي ورزش‌هاي خاص دامنه حركت مفاصل را بالا مي‌برد، براي اينكه حركت‌هاي ورزشي را درست انجام بدهيد حتما با فيزيوتراپ خود مشورت كنيد. 

* سرگرمي را فراموش نكنيد 
نگذاريد درد مفاصل تمام زندگي شما را تصاحب كند از منزل بيرون برويد اوقات خوشي را براي خودتان برنامه ريزي كنيد. 
وقتي حواستان از درد و ناراحتي متمركز نباشد، شادي به خانه دلتان برمي گردد. 
ورزش، تفريح و سرگرم شدن به كار، سبب تخفيف درد و تغيير فكر شما از موضوعي به موضوعات ديگر مي‌شود. 

* شرايط را تعديل و تنظيم كنيد 
تغييرات محسوس، كشش مفاصل و عضلات را كم مي‌كند و از اسپاسم و گرفتگي دردناك جلوگيري مي‌كند. 
اگر آرتريت كمر داريد به هنگام نشستن، حمايت مناسبي براي پشت و كمر فراهم كنيد، به طور مثال هنگام مطالعه دراز نكشيده و روي صندلي بنشينيد. 


* از گرما و سرما استفاده كنيد 
بالشتك‌هاي گرم، كيسه آب گرم، دوش گرم و ماساژ با پارافين ولرم موجب افزايش جريان خون شده و درد و سفتي عضلات را كم مي‌كند. 
بالشتك‌هاي سرد هم التهاب ناحيه متورم را كم مي‌كند، بسياري از مبتلايان، كيف‌هاي كوچك يخ را در دست نگه مي‌دارند و يا روي زانو مي‌گذارند و بااين روش درد خود را تخفيف مي‌دهند. 

* خوب بخوابيد 
اگر خواب شب كافي و خوب باشد وضعيت شما در روز بسيار بهتر مي‌شود. 
درد شما در روز كاهش مي‌يابد و به طور كلي حال بهتري پيدا مي‌كنيد. اگر در خوابيدن مشكل داريد با پزشك معالج خود مشورت كنيد، اگر زمان مصرف داروها را تغيير دهيد ممكن است درد شبانه شما كمتر شود. 
بهتر است قبل از خواب براي آرامش عضلات و كاهش دردتان دوش آب گرم بگيريد. 
پزشكان تاثير ماساژ را بر تسكين درد كمتر از دارو نمي‌دانند. ماساژ با افزايش جريان خون و گرمي مفصل مبتلا، باعث تسكين درد مي‌شود. 


* به درمان‌هاي جايگزين فكر كنيد 
وقتي درمان‌هاي معمول كارايي نداشته باشد درمان‌هاي مكمل يا جايگزين توصيه مي‌شود. طب سوزني با تحريك مواد شيميايي طبيعي تسكين‌دهنده درد، موجب بهبود آن مي‌شود. 
بنا بر تحقيقات انجام شده "گلوكوزامين" و "كندراتين" مكمل‌هاي خوبي براي درمان به حساب مي‌آيند. 
اين دو ماده به طور طبيعي در مايع مفصل وجود دارد. هر دوي آنها سبب تحريك توليد مفصل شده و التهاب را كم مي‌كنند. 
نتايج تحقيقات درباره اين دو مكمل كمي پيچيده است، در يكي از انها مشخص شده اين دو مكمل روي آرتريت خفيف اثر ندارند اما روي نوع متوسط تا شديد موثر است. مطالعه ديگري نيز نشان مي‌دهد كه گلوكوزامين سبب كاهش روند پيشرفت آرتريت در زانو مي‌شود. در ضمن، متخصصان معتقدند كه مصرف اين دو مكمل ضرر ندارد. 

* از وسايل كمكي استفاده كنيد 
اگر در پاهايتان احساس ثبات نمي‌كنيد و احتمال افتادن شما وجود دارد بهتر است از عصا، واكر ياانواع وسايل كمكي ديگر استفاده كنيد چون وزن را از روي مفصل برداشته دردتان را كاهش مي‌دهد و احتمال افتادن شماكم مي‌شود. 
دراين موارد مواظب باشيد اين وسايل مناسب حال شما باشند و شيوه استفاده صحيح از انها را ياد بگيريد. 
به طور مثال استفاده از عصا در همان طرف كه درد دارد ، صحيح نيست. 
هر چه راه كارهاي كنترل بيماري و درد را بهترياد بگيريد ، زندگي تان راحت تر مي‌شود پس نگذاريد اين بيماري زندگي شما را تحت تاثير قرار دهد.

منبع : پورتال پزشکی و ورزشی ابران

درمانهای موثر برای درد آرتروز زانو/علل آرتروز

 

استئوآرتریت شایعترین بیماری مفصلی است که در اثر بالارفتن سن و آسیب های مفصلی ایجاد شده و باعث درد و خشکی در مفاصل می شود. زانو یکی از شایعترین مفاصلی است که در این بیماری درگیر می شود.

 

علل، شیوع و عوامل خطرساز:

استئوآرتریت، نتیجه طبیعی پیر شدن است. غضروف مفصلی بافت نرمی است که در داخل مفصل، و در فاصله بین استخوانها قرار میگیرد و اگر آسیب ببیند، استخوانها بر روی یکدیگر ساییده میشوند و خار های استخوانی یا استخوان اضافه در اطراف مفصل ایجاد میشود. در نهایت، لیگامانها و ماهیچه های اطراف مفصل باریک و ضعیف میشوند. علت بروز استئوآرتریت اغلب ناشناخته است ولی بیشتر مرتبط با افزایش سن میباشد. علایم این بیماری معمولا در میانسالی شروع میشوند و تقریبا همه افراد تا سن ۷۰ سالگی علایم از این بیماری را دارند؛ گرچه ممکن است شدت علایم کمتر باشد. تا قبل از ۵۵ سالگی، بروز آن در مردان و زنان یکسان است؛ ولی پس از این سن، زنان بیشتر به این عارضه مبتلا میشوند.

 

فاکتورهای متعددی می توانند خطر اوستئوآرتریت زانو را بیشتر کنند که مهمترین آنها عبارتند از :

• خانم ها،

 

• داشتن اضافه وزن،

• داشتن سابقه خانوادگی استئوآرتریت،

 

• سابقه شکستگی یا هر گونه آسیب مفصلی،

• کارهایی که نیاز به زانو زدن یا چمباتمه زدن بیش از ۱ ساعت در روز دارند (مهمترین عامل خطرساز)

 

• کارهای همراه با بلند کردن اجسام سنگین، بالا و پایین رفتن از طبقات یا راه رفتن زیاد

• ورزشهای همراه با فشار مستقیم (فوتبال آمریکایی)، پیچش و چرخش شدید و ناگهانی (بسکتبال و فوتبال) مفصل، یا پرتاب ها موجب افزایش خطر استئوآرتریت میشوند.

 

برخی بیماریها نیز موجب استئوآرتریت میشوند. مانند:

• بیماریهای خونریزی دهنده که موجب خونریزی در مفصل میشوند مانند هموفیلی

 

• اختلالاتی که موجب کاهش خونرسانی به مفصل میشوند مانند نکروز آواسکولار

• سایر انواع آرتریت ها مانند نقرس و آرتریت روماتویید

 

علایم

علایم اصلی در استئو آرتریت عبارتند از:

 

• درد، که بخصوص با حرکت زانو ایجاد می شود و با فعالیت و وارد کردن فشار روی زانو بدتر؛ و با استراحت، بهتر میشود. پس از مدتی، با افزایش شدت بیماری درد در هنگام استراحت نیز کاهش نمی یابد.

• خشکی صبحگاهی مفصل، که اغلب بعد از چند دقیقه (معمولا کمتر از ۳۰ دقیقه) فعالیت و گرم شدن مفصل کاهش مییابد.

 

• کاهش دامنه حرکت مفصل

• احساس ساییده شدن دو سطح زبر روی یکدیگر

 

• تورم مفصل

• در برخی بیماران علیرغم مشاهده تغییرات در عکس رادیولوژی، علامتی وجود ندارد.

 

درمان

درمان قطعی برای استئو آرتریت وجود ندارد و این بیماری به مرور زمان بدتر میشود. ولی درمانهای متعددی وجود دارند که کمک می کنند درد شما کاهش یابد و مانع از پیشرفت بیماری مفصلی شما می شود.

 

• درمان های دارویی:

ضد درد ها (داروهای آنالژزیک): اغلب اولین داروی پیشنهادی، استامینوفن است؛ چون تاثیر کافی دارد و به نسبت سایر دارو ها، عوارض جانبی کمتری دارد. اگر درد بیمار کاهش نیابد، داروی بعدی، ضد التهاب های غیر استروییدی (NSAIDs) مانند آسپیرین، ایبوپروفن و ناپروکسن یا مهارکننده های COX ۲ مانند سلکوکسیب است.

 

علاوه بر درمان های دارویی خوراکی، درمانهای دیگری که به بیمار کمک می کنند عبارتند از:

o تزریق استرویید ها (کورتون) به داخل مفصل برای کاهش درد و التهاب که در سال های دور انجام میگرفت و با پیدایش درمان های جدیدتر و مؤثرتر، به ندرت انجام میشود.

 

o تزریق مایع مفصلی مصنوعی (اسید هیالورونیک) به داخل مفصل که به مدت ۳ تا ۶ ماه موجب کاهش درد بیمار میشود.

o پماد فلفل (Capsaicin) برای تسکین درد

 

o فیزیوتراپی: اگر پس از ۶ تا ۸ هفته موجب بهبود درد نشود، احتمالا ادامه آن نیز موثر نخواهد بود.

• تزریق پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) به داخل مفصل: این درمان، جدیدترین درمان پیشنهاد شده برای کاهش درد و کمک به بازسازی غضروف مفصلی آسیب دیده است و خوشبختانه در مدت ۵ سال اخیر، نتایج بسیار خوب و امیدوار کننده ای برای درمان درد در بیماران مبتلا به استئوآرتریت (بویژه زانو) داشته است. در این روش مقداری (در حدود ۳۰ میلی لیتر) از خون بیمار بوسیله کیت استریل PRP گرفته شده و سپس به وسیله دستگاه سانتریفوژ، گلبول های قرمز خون از پلاسما جداسازی شده و پلاسمای بدست آمده بوسیله ست تزریق استریل، به داخل مفصل زانو تزریق میشود و با چندبار حرکت زانو به پخش شدن بهتر پلاسما کمک میشود. به بیمار توصیه میشود به مدت ۲۴ ساعت استراحت نسبی (فعالیت معمول روزانه در داخل خانه) داشته باشد و تا ۱ هفته نیز فشار زیادی به زانوی خود وارد نکند. ممکن است در ۱ تا ۲ هفته اول به علت آغاز روند ترمیم سلولی، درد بیمار کمی بیشتر شود ولی پس از این مدت تغییر بارزی در علایم بیمار مشاهده شده است. در موارد پیشرفته ممکن است برای رسیدن به نتیجه مناسب نیاز به ۲ تا ۳ تزریق به فاصله ۱ ماه باشد.

 

 

• جراحی: آخرین درمان در بیماران استئوآرتریت پیشرفته، انجام عمل جراحی تعویض مفصل زانو است که توسط همکاران محترم متخصص ارتوپدی و فوق تخصص زانو انجام میشود. در این روش مفصل زانوی تخریب شده بریده شده و بجای آن مفصل زانوی مصنوعی از جنس پلاتین گذارده میشود.

 

 

• نکاتی برای تغییر روش زندگی:

 

o کنترل وزن : وزن اضافه، فشار بیشتری به زانو وارد می کند و علاوه بر آن خطر پیشرفت استئوآرتریت را افزایش می دهد. کاهش وزن حتی به مقدار کم باعث کاهش مقدار زیادی از فشار وارده به زانوها می شود. برای بیماران استئوآرتریت، رژیم غذایی خاصی لازم نیست ولی یک رژیم غذایی متعادل، کاهش دریافت کالری غذایی و ورزش منظم میتواند به کاهش وزن کمک کند.

o ورزش: حرکت مفاصل اهمیت بسیار زیادی دارد. شما باید تعادلی بین استراحت و ورزش برقرار کنید. دو نوع ورزش می تواند به شما کمک کند.

 

o تمرینات کششی: که باعث بهبود قدرت و توان عضلات اطراف زانوشده، از زانو ها حفاظت کرده و درد شما را کم می کند. تمرینات کششی همچنین سفتی عضلات را بر طرف می کند و خطر به زمین افتادن را کاهش می دهد..

o تمرینات هوازی: در طول روز، هنگام نشستن و برخاستن عضله جلوی ران را به طور مرتب سفت کنید و بعد از چند ثانیه شل کنید. با فعالیت مکرر این عضله قویتر خواهد شد. برنامه تمرینات پیشرونده تقویت عضلات اطراف زانو را می توانید از پزشکان متخصص دریافت کنید.

 

o شنا: برای بیماران مبتلا به آرتروز زانو بسیار مفید است، چون در آب مقداری از وزن بدن کم شده و فشار کمتری به مفاصل شما وارد میشود. ورزش در آب گرم به نرمی و حرکات عضله و مفصل شما کمک می کند.

o استفاده از گرما یا سرما برای کاهش درد یا خشکی مفصل

 

o محافظت از مفصل در برابر آسیب های بیشتر در زندگی روزانه

o استفاده از مدالیتهTENS برای کاهش درد

 

o توصیه هایی برای کاهش فشار به مفاصل:

o فعالیت ها و حرکات سریع و خشن انجام ندهید.

 

o از کفش هایی با پاشنه کوتاه و پنجه نرم و محکم استفاده کنید.

o زانو های مبتلا به آرتروز را برای مدت طولانی خم نکنید.

 

  منبع:پرشین پرشیا 

روش مگنتولیزرتراپی براي درمان آرتروز و ديسك گردن و ...

با توجه به اینکه همه ما افراد بسیاری را در پیرامون خودمان میشناسیم که ازدردهای مزمنی نظیر آرتروز،دیسک گردن ، دیسک کمر، میگرن و... رنج میبرند تصمیم گرفتم تا برای آشنایی شما عزیزان با یکی از بهترین روشهای درمانی این دردها که شاید در کشور ما تا حدودی ناشناخته باشد (روش مگنتولیزرتراپی) بگویم. امیدوارم که با خواندن این ایمیل هم اطلاعات مفیدی کسب کنید و هم اگر در اطراف خود کسانی را میشناسید که مبتلا به چنین بیماریهایی هستند آنها را برای استفاده از این روش راهنمایی کنید.

مگنتولیزرتراپی
امروزه در درمان بسیاری از بیماریها از روش های جایگزین مانند طب سوزنی ، هومیوپاتی (طب کل نگر)، کایروپرکتیک (درمان با استفاده از مانورها و حرکات خاص) و داروهای گیاهی و... استفاده میشود تا جلوی عوارض و صدمات ناشی از درمان به روش طب کلاسیک (استفاده از داروهای شیمیایی و جراحی) کاسته شود.

از حدود 40 سال پیش در شوروی سابق از لیزر در درمان بیماریها استفاده کردند که بتدریج با تکمیل این علم نتایج شگفت آوری حاصل شد. در کنار آن استفاده از مغناطیس که ریشه در طب باستان دارد با کشف خاصیت electro pulse magnetic اثر بخشی آن در خصوص بیماریهایی که طب کلاسیک در درمان آن موفقیت کافی نداشت مشخص گردید. با اقبال مجامع پزشکی دنیا به این روش هر روز بیش از پیش راجع به آن بحث میشود. دانشمندان با به کارگیری توانایی های لیزر و مغناطیس و ترکیب آن دو با یکدیگر به تکنولوژی و روش درمانی نوینی دست یافتند که آن را مگنتولیزرتراپی میگویند.
مگنتولیزرتراپی روشی است که در آن با استفاده از لیزر و میدان مغناطیسی، سعی شده است تا فعالیت مختل شده سلول را به وضعیت عادی برگردانند. اساس درمان در این روش بر روی سلولها بوده بطوریکه اختلال عملکرد سلول بیمار، در این روش اصلاح شده و سلول به تدریج به فاز فعالیت فیزیولوژیکی خود برگشته و مشکل بیمار بصورت ریشه ای درمان میشود. به همین دلیل برای درمان بیماری نیاز به جلسات مکرر می باشد تا در هر جلسه قسمتی از اختلال عملکردی سلول برطرف شود و بافت وضعیت فیزیولوژیکی خود را بازیابد

 

منبع:وبلاگ دکتر فروغ