ارگونومی چیست؟

ارگونومی ¹ چیست؟

: ارگونومی تلفیقی از  دو واژه ارگو Ergo (به معنای کار) و نوموس Nomous (به معنای قانون) در زبان لاتین می باشد.

: ارگونومی، به معنای تناسب بین محیط کار، با کارمند یا کارگر، تعریف می شود.

: ارگونومی یک دانش علمی است که تداخلات فیزیکی و رفتاری، بین افراد و سیستم کاری آن ها را بررسی می کنند.

: دو عنصر اساسی در تعریف ارگونومی، همواره در تداخل با یکدیگرند، کار و انسان می باشد، که دو جزء اصلی تفکیک ناپذیرند و باید متناسب با یکدیگر برنامه ریزی شوند.

: و عملاً ارگونومی برای پیشگیری از بروز حوادث وبیماری های ناشی از کار و همچنین تامین نیروهای کاری، به کمک انسان می شتابد.

خلاصه کلام آنکه اگر بخواهیم اصول بهداشتی یک کار خوب را تعریف کنیم، چاره ای نداریم جز آنکه از علم ارگونومی استفاده کنیم و موارد زیر را عنوان نماییم:

1.       رعایت نکات علمی مرتبط با محل کار نظیر میز، صندلی، کامپیوتر، نور و ...

2.       رعایت نکات علمی مرتبط با شخص نظیر طریقه نشستن، ایستادن، کارکردن با کامپیوتر و ...

3.       کاستن از استرس های محیط کار

4.       استراحت های متناوب حین انجام کار و در محل کار

حال که با معنای ارگونومی آشنا شدیم و دانستیم که ارگونومی، یک علم کاربردی برای بهبود شیوه های طراحی و ساخت ابزار کار انسانهاست، به نظر شما چند درصد از مردم به این اصول آگاهند و آن را در محیط کار خود دخالت می دهند؟

 


پاسخ این سوال با نتیجه تحقیقات انجام شده تا حدودی مشخص می شود !

مثلاً در تحقیقی که در محل های مختلف یک دانشگاه علوم پزشکی انجام شد، نتایج زیر بدست آمد :

90% از صندلیها  نامناسب و غیر قابل تنظیم بوده است.

60% اپراتورها در وضعیت غلط می نشینند و به بدن شکل غیر عادی می دهند که منجر به ناراحتی های عضلانی و اسکلتی شده است.

50% محل استقرار کامپیوترها نامناسب بوده که زاویه مانیتور و پنجره رعایت نشده و اختلالات چشمی به دنبال داشته است.

60% صندلیها، فاقد تکیه گاه مناسب کمر بوده اند.

75% صندلیها یا تکیه گاه آرنج نداشته اند یا اگر داشته اند، مناسب نبوده است.(منظور دسته صندلی است)

و نهایتاً همه اپراتورها از دردهای نواحی مختلف بدن شاکی بوده اند که به گونه ای مرتبط با عدم رعایت اصول علمی کار با کامپیوتر می باشد.




بر گرفته از کتاب دکتر هادی شجاعی

7 راهکار پیشرفت در محیط کار

شاید این آرزوی خیلی از کسانی باشه که وقتی وارد محیط واقعی کار می‌شوند، روزی کسب و کار خودشان را راه بیاندازند. یکی از دلایل مهم این نوع تفکر که به خودی خود بد نیست این است که این باور غلط وجود دارد که  زندگی کارمندی یعنی یک زندگی یکنواخت با سقف درآمد مشخص. یعنی اینکه کسی که کارمند باشه باید همیشه حرف شنوی داشته باشه، نمی‌تونه استقلال تصمیم‌گیری داشته باشه، نمی‌تونه با اون روشی که دوست داره کار کنه و موارد این‌گونه.

همونطور که اشاره کردم کارمندی بیشتر از اینکه صرفا برای جایی کار کردن باشد یک باور فکری است که بعد از ۵ سال اول کار در ذهن شخص شکل می‌گیرد. در بسیاری از موارد هم تجربه خانوادگی به شکل گیری این موضوع کمک می کنه. کارمند بودن شخص را دریک سطح نگه می‌دارد و به او اجازه پیشرفت نمی‌دهد. الزاما این نوع تفکر، درست نیست و معنی آن این نیست که هرکسی باید کار خود را رها کند و به دنبال کسب و کار خود برود. یک شخص می‌تواند در یک شرکت و سازمان کار کند و به موفقیت‌هایی دست پیدا کند که کسی که کسب و کار خود را دارد هرگز نتواند به آن برسد.


بنابراین اگر شما کمتر از ۵ سال سابقه کاری دارید موارد زیر به شما برای به‌دست آوردن باورهای درست کمک می‌کند و اگر بیش از ۵ سال است که کار می‌کنید، نکات زیر نقطه‌ای خواهد بود برای بازنگری دوباره‌ی روش کار کردن.

 

۱- تخصص

تخصص اولین نقطه‌ای است که در زندگی کاری به آن می‌رسید. اگر در رشته کاری خود متخصص نباشید، این به این معنی است که شما از حدی بیشتر نمی‌توانید پیشرفت کنید چون این اولین معیار سنجش خواهد بود. خیلی از شرکت‌ها هم به همین صورت شکل می‌گیرند. موسس شرکت در کاری متخصص و شناخته شده است و بعد یک موقعیت مناسب را در بازار شناسایی می‌کند و تصمیم می‌گیرد که کسب و کار خود را راه بیاندازد. تخصص همیشه اولین معیار سنجش افراد در محیط کار است.

۲- جامع فکر کنید

شما می‌توانید عضوی از یک تیم باشید و کار کوچکی در یک پروژه را انجام بدهید اما اگر به دید جامع و یک تصویر بزرگ از کاری که انجام می‌دهید برسید، می‌توانید در شرایط خاص تصمیم‌های بگیرید که از عهده دیگران خارج است تنها به این دلیل که شما درک بهتری از کار و محدوده آن خواهید داشت.

۳- قبول مسئولیت کنید


یکی از رایج‌ترین اتفاق‌هایی که در دنیای کارمندی می‌افتد وجود این باور است که قبول مسئولیت بیشتر به این معنی است که کارفرما از من سوء استفاده می‌کند. (در مورد باورهای غلط کارمندی در مطلبی جدا بیشتر توضیح می‌دهم) اما قبول مسئولیت بیشتر باعث می‌شود تا شما توانایی‌های خود را در موضوع‌های مختلف آزمایش کنید و مسیر رشد خود در محیط کار را با سرعت بیشتری پیدا کنید. بسیاری از افراد موفق با استفاده از همین موقعیت قبول مسئولیت بیشتر تا سطح هیات مدیره در شرکت‌ها پیش رفته‌اند.

۴- بدانید آخر کارتان چه اتفاقی می‌افتد

پیرو موضوع قبل، اگر شما از ارزش و تاثیر نهایی کارتان آگاه نباشید احتمالا انگیزه‌ای هم برای درست کار کردن نخواهید داشت. اما اگر بفهمید که نتیجه کار شما باعث چه چیزی می‌شود. ساختن پل به مردم چه کمکی می‌کند؟ نوشتن کد خاصی باعث می‌شود که چه مشکلاتی از کاربران حل شود؟ طراحی یک قطعه چه معضلی را حل می‌کند؟ اصولا همه ما برای بهتر ادامه دادن زندگی و افسرده نشدن نیاز داریم که بدانیم بودنمان موثر است. پس همیشه در هر کاری تاثیر نهایی کارتان را بدانید.

۵- از وقایع بازار کار خود آگاه باشید

یکی از ویژگی‌هایی که می‌تواند در کارمند صرف نبودن تاثیر داشته باشد این است که از اخبار و وقایع و حواشی مرتبط با کار خود آگاه باشید. دانستن اینکه در بازار فعلی چه اتفاقاتی می‌افتد می‌تواند شما را به یک ایده ناب برساند. ایده‌ای که فقط شما می‌توانید به آن هویت بدهید و آن را اجرایی کنید. در این شرایط درک و دانش شما در کنار توانایی‌های شرکت قرار می‌گیرد و باعث می‌شود مسیر کاری و زندگی شما متحول شود. از این موضوع به عنوان کارآفرینی شرکتی (سازمانی)  یاد می‌شود.

۶- در زمین درست بازی کنید

ممکن است در مورد نکته قبل بگویید که خوب شرکت ایده‌ها را می‌دزدد و به من چه می‌رسد و … این موضوع دو جنبه دارد. جنبه اول این است که مدیران شرکت ارزش کسب و کار و همکاری را درک می‌کنند و به شما موقعیت بازی می‌دهند. جنبه دوم این است که مدیران چنین درک و اخلاقی را نداشته باشند. خاطرم هست که در یک دوره آموزشی شرکت کرده بودم و استاد خیلی خوبی داشتیم. آن زمان دقیقا در مرز ۵ سال کاری بودم. در مورد همین موضوع ازش سوال کردم. گفتم که من ایده دارم اما تو این شرکت نمی‌تونم هیچ کاری انجام بدم. به من گفت علاوه بر اینکه باید خوب کار کرد باید تو زمین درست هم بازی کرد. ممکنه زمینی که در حال حاضر در آن بازی می‌کنید زمین شما نباشد!

۷- به چیزی بزرگتر از مزایا فکر کنید

در رفتار کارمندی، همیشه ساعت‌های دقیق کاری، دریافت ساعت اضافه‌کاری بدون کار کردن، گرفتن مزایا و پاداش و موارد این‌گونه اهمیت بیشتری از خود کار داره. اگر شما برای کار خود ارزش قائل هستید باید به موضوعی فراتر از این موارد فکر کنید. همیشه در محیط‌های کار جمع‌هایی شکل می‌گیره بین کارکنان که در حال نقد روش ارائه پاداش و حق خوار و بار و این موضوع‌هاست. همیشه در محیط‌های کارمندی جمع زدن ساعت کار و دنبال کردن اختلاف ۲ ساعته آنچه که محاسبه شده با آنچه که خود فرد ثبت کرده از کار مهم‌تر می‌شه. در صورتیکه هدف‌های بزرگتر داشتن به سرعت این شرایط رو تغییر می‌ده و شخص می‌تونه به لایه‌ و سطحی از کار کردن وارد بشه که هرگز درگیر مشکلات روزانه یک کارمند نشه و برعکس حساسیت و پافشاری برروی این موارد همیشه شخص را در یک سطح مشخص نگه می‌داره. این به این معنی نیست که مدیران شخص را در آن سطح نگه می‌دارند بلکه به این معنی است که خود شخص تبدیل به مانعی برای خودش می‌شود چون اولویت‌های ذهنی‌اش تغییر کرده.


منبع:بانکی

شناسایی وارزیابی ریسک فاکتورهای ارگونومی محیط کار از دیدگاه ارگونومی


با عنایت به اهمیت بسیار زیاد موضوع ارگونومی برای سلامت شاغلین، در این گفتار در مورد اینکه ارگونومی چیست، چگونه می توان بطور صحیح از دانش آن بهره برد، فواید آن و دوازده اصل از اصول ارگونومی که سبب کاهش مخاطرات بیماریهای اسکلتی عضلانی و ترومای تجمعی (MSD/CTD  ) میشود بحث میگردد. این راهنما، برای کارفرمایان یا دانش آموختگان بهداشت حرفه ای استخدام شده توسط آنان جهت کمک به تکمیل چک لیست های بازدید کارگاهی با بکارگیری مکانیسم خود اظهاری و نیز جهت  بهره برداري کارکنان بهداشتی شبکه بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بویژه بازرسان بهداشت حرفه ای که بازدید از کارگاهها و تکمیل فرم های  بازدید کارگاهی بهداشت حرفه ای اعم از تک واحدی و چند واحدی را بر عهده دارند تدوین و با هدف جمع آوري يكسان و هماهنگ  اطلاعات مربوط به عوامل ارگونومیکی مندرج در جداول شماره 3 و 5 فرم­های بازدید تک واحدی و چند واحدی و  بدون استفاده از دستگاه­های اندازه گيري و سنجش توسط مرکز سلامت محیط وکار تهیه شده است.

باتوجه به اینکه استفاده کنندگان از این مجموعه متشکل از گروههای مختلف اعم از بهورزان، کاردانان بهداشت محیط و حرفه ای و کارشناسان بهداشت حرفه ای می­باشند، لذا سعی شده تا حد امکان از روشهای بسیار ساده و قابل فهم جهت راهنمایی این عزیزان در شناسایی اولیه مخاطرات ارگونومیکی محیط کار استفاده شود و در برخی موارد نیز علاوه بر شناسایی، راهکارهای عملی و آسانی جهت ارائه مشاوره به کارگران یا کارفرمایان ارائه شده است.

برای دریافت فایل کامل راهنمای مذکور اینجا کلیک کنید .